Adriaan Jacob Domela Nieuwenhuis werd op 17 maart 1850 te Amsterdam geboren als de jongste zoon van de lutherse predikant en theoloog Ferdinand Jacobus Nieuwenhuis sr (1808-1869). Hij groeide op in een religieus geïnspireerd, maar kunstzinnig en politiek geïnteresseerd gezin. De bekende socialist en later sociaal-anarchist Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919) was zijn oudere broer. Na een studie scheikunde in Karlsruhe en later Stuttgart bekleedde hij diverse directeursfuncties bij fabrieken in Duitsland. Door goede beleggingen was hij in staat zich in 1885 terug te trekken en als rentenier verder te leven.

Na een studie filosofie in Halle vestigde hij zich in 1891 in München, waar hij begon met verzamelen. Door de Eerste Wereldoorlog, de revolutionaire verwikkelingen en de inflatie was zijn vermogen dermate aangetast dat hij zich gedwongen zag zijn verzameling in ruil voor een jaargeld af te staan. In het voorjaar van 1923 vroeg hij de Utrechtse oogspecialist dr. H.G.M. Weve om advies. Deze ging in onderhandeling met Museum Boijmans. Directeur Hannema reisde af naar München, bekeek de verzameling en rapporteerde vol enthousiasme over de kwaliteit van de prenten en tekeningen. Tegen een jaargeld van 10.000 gulden, een aparte tentoonstellingszaal en een eigen werkkamer arriveerde Domela's collectie op 22 juli 1923 in Rotterdam.

In zijn latere leven bleef hij actief met zijn verzameling in het Museum Boijmans. Op 26 mei 1935 overleed A.J. Domela Nieuwenhuis en liet een aanzienlijk vermogen achter.